نیک تدبیر – ویژگی های صنعت پیمانکاری و قراردادهای بلند مدت پیمانکاری
به منظور کسب دانش در خصوص حسابداری و حسابرسی قرارداد های پیمانکاری بلند مدت بایستی بر موضوعات ذیل اشراف کافی وجود داشته باشد .
ارکان اصلی صنعت پیمانکاری
کارفرما: کارفرماشخصی حقیقی یا حقوقی است که اجرای عملیات معینی را به پیمانکار واگذار می کند.کارفرما که تامین کننده منابع مالی طرح است برای مطالعه،طراحی و نظارت بر اجرای عملیات موضوع پیمان معمولا از خدمات مهندسان مشاور بهره می گیرد. جانشینان یا نمایندگان قانونی کارفرما در حکم کارفرما محسوب می شوند.
پیمانکار: پیمانکار،شخصی حقیقی یا حقوقی است که مسئولیت اجرای کامل عملیات موضوع پیمان را تا تکمیل نهایی آن به عهده می گیرد. پیمانکار معمولا به منظور آسان کردن ، اجرای قسمت یا قسمتهای خاصی از عملیات موضوع پیمان (نظیر لوله کشی،آهنگری و نقاشی)، قراردادهایی را با اشخاص یا پیمانکاران جزء منعقد می کند.
قرارداد: قرارداد،رابطه ای حقوقی بین پیمانکار و کارفرماست که منشاء تعهد و التزام برای طرفین می باشد. کارفرما برای انجام دادن موارد زیر معمولا قراردادهایی را با موسسات مشاوره ای یا پیمانکاری منعقد می کند:
- مطالعات بنیادی و تحقیقاتی طرح
- تهیه طرح
- اجرای طرح
- نظارت بر اجرای طرح
انواع قراردادهای پیمانکاری
قرارداد پیمانکاری را در صورتی که مخالف قانون نباشد،می توان به انواع مختلف بین کارفرما و پیمانکار منعقد گردد ، قراردهای متداول پیمانکاری به شرح زیر است:
- قرارداد براساس واحد بها
- قرارداد مقطوع
- قرارداد امانی
- قرارداد براساس مواد و دستمزد
- قرارداد مدیریت اجرا
قرارداد براساس واحد بها
در قراردادبراساس واحد بها،پیمانکار تعهد می کند عملیات موضوع پیمان را براساس مبلغ معینی که برای واحد هر کار (مثلا یک متر خاک برداری) پیشنهاد کرده است انجام دهد.در این نوع قرارداد برای محاسبه ضریب پیمان،مبلغی را که پیمانکار براساس قیمتهای واحد مورد نظر برای مجموع کار محاسبه و پیشنهاد کرده است با برآورد مصوب مقایسه می کنند و اختلاف آن را به عنوان اضافه یا تخفیف درنظر می گیرند.با اعمال این درصد تخفیف یا اضافه بر روی برآورد مصوب،هزینه کار قیمتهای واحد قرارداد بدست می آید.
قرارداد مقطوع
در مواردی ممکن است کار مورد نظر یا قسمتی از آن به صورت مبلغ قطعی به پیمانکار واگذار شود. درقرارداد مقطوع،پیمانکار توافق می کند عملیات موضوع پیمان را در برابر مبلغی به عنوان بهای کل کار انجام دهد.
قرارداد امانی
در این نوع قرارداد،مخارج مجاز یا تعیین شده در قرارداد به پیمانکار پرداخت می شود و در ازای خدماتی که انجام داده است درصد معینی از مخارج یا حق الزحمه ای ثابت دریافت می کند.قرارداد امانی با روش انجام کار بطور امانی تفاوت دارد.در روش امانی، کارفرما برای اجرای طرح،قراردادی با پیمانکار منعقد نمی کند بلکه طرح را با استفاده از عوامل و کارکنان خود اجرا و هزینه های مربوطه را راسا پرداخت می کند.
قرارداد براساس مواد و دستمزد
این نوع قرارداد مشابه قرارداد امانی است و طبق آن پیمانکار توافق می کند عملیات موضوع پیمان را در ازای دریافت دستمزد مستقیم با نرخ ساعتی معین وقیمت مواد و مصالح و سایر مخارجی که کرده است انجام دهد. پیمانکار نرخ ساعتی دستمزد را براساس بازیافت دستمزد هزینه های غیر مستقیم و سود مورد انتظار تعیین می کند.
قرارداد مدیریت اجرا
دراین نوع قرارداد،پیمانکار در برابر دریافت حق الزحمه معمولا مقطوع،مدیریت اجرای طرح را به عهده می گیرد.در قرارداد مدیریت اجرا(یا مدیریت پیمان) تامین مصالح،ماشین آلات و تجهیزات و نیروی انسانی مستقیم و سایر نیازهای انجام کار،به استثنای هزینه مدیریت کار(که به عهده پیمانکارعامل مدیریت است) به عهده کارفرما می باشد.
قسمت دوم قرارداد های پیمانکاری
قسمت سوم قرارداد های پیمانکاری
به منظور اطلاع از استاندارد حسابداری پیمانکاری به بخش استاندارد های حسابداری مراجعه فرمایید.
